Ik hoor en ik vergeet,
Ik zie en ik onthoud,
Ik doe en ik begrijp.
[Confucius]
In deze blog ga ik in op de werking van het geheugen en hoe je hiermee om kan gaan tijdens het leren. Geschreven voor ouders om in te zetten bij je kinderen, maar wel geschreven in de ‘je’ vorm. Tenslotte geldt het ook voor volwassenen.
Het kortetermijngeheugen
Leren doe je overal en niet alleen op school. De informatie die je tot je neemt gaat in het brein rechtstreeks naar het kortetermijngeheugen (het werkgeheugen). Maar je wilt dingen onthouden. Daarvoor moet kennis van het kortetermijngeheugen in het langetermijngeheugen terecht komen.
Wat onthoud je hiermee?
In je kortetermijngeheugen sla je namelijk alleen de dingen op die je even moet onthouden. Daarbij is het zo dat je kortetermijngeheugen maximaal 7 nieuwe items kan opslaan.
Denk bijvoorbeeld aan je boodschappenlijstje; brood, boter, hagelslag, kaas en melk. Deze vijf dingen kan je prima onthouden totdat je daadwerkelijk de boodschappen hebt gedaan. Dan kan je het vergeten.
Uit sommige onderzoeken blijkt zelfs dat je kortetermijngeheugen nog minder kan onthouden. Dus bij een groter boodschappenlijstje raad ik je aan dit ergens op te schrijven!
Maar als we nieuwe kennis willen opdoen die we langer willen onthouden, moeten we zorgen dat dit terechtkomt in het langetermijngeheugen.
Het langetermijngeheugen
In het langetermijngeheugen blijft kennis voor altijd opgeslagen. Om informatie daar terecht te laten komen is herhalen van groot belang. Herhalen klinkt misschien gelijk als het stampen van kennis. Denk aan de tafelsommen (1×1, 1×2, etc.) of aan de hoofdsteden uit je hoofd leren. Soms kan dat geen kwaad, maar het is beter om de kennis in een context te plaatsen. Maak het herhalen leuk en effectiever door de lesstof op verschillende manieren eigen te maken. Gebruik dus verschillende werkvormen. Werkvormen zetten je hersenen namelijk flink aan het werk en dat is goed voor het leerproces.
Lees dus bijvoorbeeld een tekst over het onderwerp hardop voor, stel (jezelf) vragen, bekijk een filmpje, maak een mindmap, bedenk er bewegingen bij, gebruik geheugensteuntjes, etc.
Op die manier prikkel je meerdere zintuigen, waardoor de informatie beter onthouden wordt.
Om het proces van kennis van je kortetermijngeheugen naar je langetermijngeheugen te stimuleren is het goed niet te veel informatie in één keer op te nemen (splits het op) en zorg vooral ook dat er af en toe wordt gepauzeerd.
Opgeslagen kennis terughalen
Ik gaf al aan dat het goed is kennis in een context te plaatsen. Vaak herinner je je iets namelijk wat beter wanneer het in een bepaalde omgeving gebeurde of omdat er iets anders kenmerkends bij betrokken was. Op die manier haal je informatie ook weer gemakkelijk terug. Je hebt het dan niet alleen opgeslagen in je langetermijngeheugen, maar je kunt het ook weer inzetten op het moment dat je het nodig hebt.
Een aantal tips (nogmaals) op een rij:
- Nieuwe kennis kun je allereerst het beste koppelen aan dat wat je al weet. Daarom is het aan het begin van een les bijvoorbeeld goed om een mindmap of woordweb te maken over het thema/onderwerp van die les. Daarmee activeer je de voorkennis en leg je verbanden.
- Vervolgens ga je bijvoorbeeld aan de slag met de uitleg/theorie. Lees de theorie hardop voor en stel (jezelf) daarna vragen over de uitleg.
- Het is dus van belang om niet te veel informatie in één keer op te nemen en om de lesstof op te splitsen in stukjes.
- Vooral beelden hebben een grote invloed op het brein. Maar het is ook goed andere zintuigen te prikkelen om verbindingen te maken in het brein. ‘Doe’ dus vooral ook wat met de informatie.
- Bij jonge kinderen helpt het wanneer er tussendoor ruimte is voor beweging. Vorm met je lichaam de letters van het alfabet, schrijf met krijt een rijtje sommen op de stoep en los ze op, zing een liedje over het onderwerp, etc. Overigens kunnen oudere kinderen dit ook nog steeds leuk vinden!
Het geheugen stimuleren met afstandsonderwijs bij de Wereldschool
Wanneer kinderen naar het buitenland vertrekken wordt deze ervaring uiteraard opgenomen in de hersenen. Maar je wilt ook dat de kennis die ze in Nederland hebben opgedaan verder wordt uitgebreid. Voor eventuele terugkeer naar Nederland is het dus van essentieel belang om het onderwijs te volgen in het buitenland om geen achterstand op te lopen. Met het lesprogramma van de Wereldschool wordt het geheugen op diverse manieren geactiveerd.
Met onze lesprogramma’s in het basis– en voortgezet onderwijs wordt het leren bevorderd door onder andere één-op-één lesinstructies van de ouders, erkende en stimulerende lesmaterialen die het brein activeren en leuke leesboeken. Wil je meer weten hoe je de werking van het geheugen stimuleert tijdens het leren? Onze docenten kunnen je hierbij helpen of stuur je vraag naar info@wereldschool.nl.
