Iedereen die ook maar iets met onderwijs te maken heeft, zal misschien iets merken van de hedendaagse wens om meer recht te doen aan verschillen, om het onderwijs voor leerlingen gepersonaliseerd vorm te geven. Los van het feit of die wens terecht is (de waarom-vraag), is het ook maar zeer de vraag hoe dat dan moet gebeuren. Want het is een mooie gedachte hoor: in een klas van (vaak meer dan) dertig leerlingen streven naar maatwerk. Maar in hoeverre is dat voor een docent reëel? En heeft een leerling daar eigenlijk zélf wel behoefte aan?
Rendement
Omdat er vanuit de wetenschap nog maar weinig bekend is over de positieve invloed van differentiëren en gepersonaliseerd leren, doet een school er wellicht verstandiger aan om zich in eerste instantie te richten op de overeenkomsten tussen leerlingen in plaats van op de verschillen. Met elkaar een antwoord proberen te vinden op de vraag hoe het onderwijs zó ingericht kan worden, dat er voor de overgrote meerderheid een zo groot mogelijk rendement wordt behaald. Pas als dat voor elkaar is, ontstaat er ruimte om maatwerk te leveren voor de minderheid: de paar zwakkere of sterkere leerlingen in de klas.
Vooruitgang van de leerling
Onlangs kwam het boek ‘Op de schouders van reuzen’ (te downloaden via https://tinyurl.com/y5vrf3yf) van Paul Kirschner op de markt. Kirschner laat daarin zien dat 1-op-1-onderwijs het meest effectief is. Dit merk ik ook in de dagelijkse praktijk. Kijk bijvoorbeeld naar de vooruitgang die een leerling boekt wanneer je als docent op individuele basis nog even een keertje extra uitleg geeft. En straks in april of mei, stroomt menig huiswerkinstituut weer vol met leerlingen die op individuele basis bijgespijkerd willen worden.
Chapeau voor onze leerlingen
Nu ben ik zelf sinds 1 november van het vorige jaar aan het werk voor IVIO Wereldschool. Hierbij komen opvallend veel ‘1-op-1-elementen’ terug. Leerlingen werken, binnen vooraf gestelde kaders zoals een studieplanner, grotendeels op eigen tempo en onder begeleiding van de ouder(s). En mocht het nodig zijn om via Skype extra ondersteuning te bieden, dan is dat in overleg mogelijk. De feedback die leerlingen op toetsen krijgen is, in elk geval bij mij, uitgebreider dan in het reguliere onderwijs. Maar, al dat individuele heeft ook een keerzijde. Het betekent dat je het als leerling voornamelijk zelf moet doen. En dat is vast niet altijd leuk of gemakkelijk. Alleen al daarom is na een paar maanden IVIO Wereldschool een diepe buiging voor deze leerlingen op zijn plaats. Petje af! Of zoals de Fransen zeggen: Chapeau!
