fbpx

Begrijpend lezen of leesplezier?

begrijpend lezen of leesplezier onderwijs

Afgelopen week was dit een populair item in onderwijsland: begrijpend lezen of leesplezier? Dit kwam doordat Arjen Lubach dit onderwerp onder de aandacht bracht van heel Nederland met zijn programma Zondag met Lubach. En dat schudde uitgeverijen, onderzoekers en andere ‘invloedrijke’ personen in het onderwijs wakker. Want dit was niet nieuw, hier hadden zij al vaker over gesproken en actie voor ondernomen.

Daarmee wil ik ook niet zeggen dat Arjen inderdaad iets totaal nieuws vertelde, maar hij weet natuurlijk een groot publiek in één keer te bereiken en hij weet dat aan te duiden met natuurlijk wel de meest ‘extreme’ filmpjes.

In deze blog vertel ik je waar Arjen precies op doelde en zal ik vertellen op welke manier wij, volwassenen, jij, als ouder, ook actie kan ondernemen.

begrijpend lezen of leesplezier
Screenshot Zondag met Lubach

Begrijpend lezen

Het vak begrijpend lezen is al een langere tijd punt van aandacht en ik kan niet ontkennen dat uitgeverijen met de laatste ontwikkelde methodes daar echt wel geprobeerd hebben een vertaalslag in te maken. Ook kan ik niet ontkennen dat het wel zorgelijk is als we kijken naar de cijfers die Arjen noemde. In 2018 heeft 24% van de leerlingen (15 jaar) een gemiddelde score die lager is dan de leesvaardigheidsniveau 2 van PISA. PISA omschrijft leesvaardigheid via hun website als: “Het begrijpen van, gebruik van, evalueren van, reflecteren op en omgaan met teksten om je doelen te bereiken, je kennis en potentieel te verruimen en deel te nemen aan de maatschappij”[1]. We staan nu 13e op de lijst van leesvaardigheid in de Europese Unie. Qua leesplezier staan we op nummer 78 (van de 80).

In het onderwijsverslag De staat van het onderwijs van 2018 wordt voor het primair onderwijs ook al genoemd dat er een daling in leesprestaties zichtbaar is tussen 2001 en 2006.  Zij gaven toen aan dat met het huidig leesonderwijs het slechts in beperkte mate lijkt te lukken om meer leerlingen op een geavanceerd niveau te laten functioneren. Ook zij vroegen zich dus af of de huidige begrijpend leesaanpak voldoende aansluit. In dat verslag wordt ook de lage motivatie voor lezen aangekaart.

Ondanks dat Arjen zijn item startte met de Kinderboekenweek, zijn de PISA-resultaten altijd die van 15-jarigen. Het vak begrijpend lezen wordt aangeboden in het basisonderwijs. In het voortgezet onderwijs zit dat meer verweven in het vak Nederlands. Dat wil niet zeggen dat het een voortvloeit uit het ander en hetgeen in het basisonderwijs gebeurt ook van invloed is op hoe iemand het in het voortgezet onderwijs doet. En desalniettemin is begrijpend lezen een Cito-vak waarvan het resultaat streng meetelt voor de uitstroom naar het voortgezet onderwijs.

Ouders, lees ook!

Dus ja, het onderwijs moet hier zeker mee aan de slag. Maar nu terug naar het doel van mijn blogs. Ouders informeren, adviseren en tips geven. Dus wat kan jij doen?
Het punt is namelijk dat wij zelf als volwassenen ook nauwelijks nog echt een boek (instructie, recept, krant, etc.) goed lezen. Zelf lees ik regelmatig nog wel een flink dik boek, maar ik kan niet ontkennen dat dat meestal niet meer met de volle 100% concentratie gaat, waardoor ik het hele verhaal of de hele tekst niet goed in mij opneem. Hierdoor ervaar ik ook minder leesplezier, want ik ben sneller afgeleid. Dit komt onder andere door mijn mobiel.

In hoeverre ziet jouw kind jou lezen? Een kind moet ook buiten school om gestimuleerd worden om te lezen. Maar thuis komt dan die leuke Playstation, mobiel of tablet om de hoek kijken. Veel informatie die wij als volwassenen en zeker ook de kinderen tot ons nemen gaat tegenwoordig via korte, snelle filmpjes. Via nieuwsapps lezen we korte nieuwsberichten. En om eerlijk te zijn scan ik die teksten meestal. Het echte lezen doen we allemaal gewoon nog nauwelijks.

Dus ouders (en niet-ouders), kom op! Laten we samen wat vaker onze mobiel en andere apparaten aan de kant leggen en heerlijk op zondagmiddag, onder de fleecedeken, met het hele gezin, onder het genot van een warme chocolademelk (ja de herfst is hier begonnen), een boek lezen!

Laten we samen dat leesplezier weer ervaren! Dan komt dat begrijpend lezen ook wel.

 

Bron:

[1] Pisa Nederland via https://pisa-nederland.nl/resultaten2018/